Từ xa xưa, tổ tiên của chúng ta và những nhà khoa học đã phải dựa vào thiên nhiên để mà lập nên những dự đoán trong cuộc sống. Đó có thể là thời tiết, mùa vụ hoặc những điều thuộc về tâm linh cuộc sống. Chính vì thế, giữa cây xanh, Mặt Trời và Mặt Trăng đã tồn tại một mối liên hệ mật thiết và đáng giá mà tổ tiên chúng ta đều rất trân quý. Bài viết này sẽ giải thích lý do vì sao mối quan hệ giữa bộ ba này lại thú vị và mang đến nhiều kiến thức đến vậy. Hãy cùng đón xem nhé!
1. Mối quan hệ giữa cây xanh và Mặt Trời
Đối với cây xanh, Mặt Trời là một chủ thể vô cùng quan trọng. Mặt Trời giúp cây tổng hợp ánh sáng, giúp cây phát triển nhanh hơn.
Tất cả sinh vật trên Trái Đất đều sống nhờ vào năng lượng từ ánh sáng Mặt Trời. Thực vật thu nhận năng lượng ánh sáng Mặt Trời một cách trực tiếp qua quang hợp. Một phần năng lượng tích tụ trong sinh vật sản xuất được động vật ăn thực vật sử dụng và theo trình tự năng lượng được chuyển lên các bậc dinh dưỡng tiếp theo. Như vậy, năng lượng trong hệ sinh thái được khởi đầu từ năng lượng Mặt Trời thông qua quang hợp của cây xanh.
Ví dụ, trong chăn nuôi người ta cung cấp thêm ánh sáng để thay đổi chu kì sinh học ép gà ăn nhiều, tăng khối lượng hay thắp sáng kích thích thời gian nở hoa thanh long sớm hơn…
Sinh vật đầu tiên xuất hiện trên Trái Đất là sinh vật sống trong môi trường biển, khi đó trong không khí còn chưa có oxi tự do. Sinh vật này không thể tự tổ hợp chất vô cơ thành chất hữu cơ được mà nó chỉ có thể hấp thụ các chất hữu cơ từ môi trường.
Trong các điều kiện thiếu oxy như vậy, sinh vật chỉ có thể thực hiện hô hấp trong môi trường không có oxi, phân giải các chất hữu cơ từ đó tạo năng lượng để nuôi sống cơ thế, tuy nhiên năng lượng này không nhiều.
Trong quá trình tiến hóa của sinh vật, các cây xanh dần có khả năng quang hợp (đầu tiên là các loài rêu). Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng Mặt Trời của thực vật, tảo và một số vi khuẩn để tạo ra hợp chất hữu cơ phục vụ bản thân cũng như làm nguồn thức ăn cho hầu hết các sinh vật trên Trái Đất. Quang hợp trong thực vật thường liên quan đến chất tố diệp lục màu xanh lá cây và tạo ra oxy như một sản phẩm phụ. Dựa vào thể diệp lục, cây hấp thu năng lượng của ánh sáng làm năng lượng của mình. Carbon dioxide (CO₂) và nước (H₂O) được thủy hóa, tạo thành các phân tử protein, axit,…
Như vậy, ánh sáng Mặt Trời chính là nguồn năng lượng chính khiến cho quá trình quang hợp này diễn ra. Quang hợp giúp cây đồng hóa các phân tử kể trên, tạo thành các dưỡng chất, giúp duy trì sự sống của chúng. Khi quang hợp, cây xanh sẽ chuyển hóa quang năng thành hóa năng, hóa năng này chính là dưỡng chất nuôi sống cây, giúp cây xanh tươi, tràn đầy sức sống.
Trong quá trình quang hợp, cây sẽ giải phóng ra khí oxi, tăng cường khả năng trao đổi chất của cây, năng lượng của cây ngày càng dồi dào hơn.
Do trong quá trình quang hợp, cây xanh liên tục nhả ra khí oxy nên lượng oxy trong không khí cũng tăng lên. Dưới ánh nắng gắt, cây sẽ giải phóng ra khí ozon (O₃), rải qua hàng ngàn năm thay đổi, nó dần hình thành tầng ozon cách Mặt Đất 25km.
Tầng ozon này có tác dụng loại đi một phần tia cực tím từ ánh sáng Mặt Trời, tạo môi trường tốt cho các sinh vật trên Mặt Đất phát triển trong quá trình tiến hóa. Nếu không có tầng ozon che phủ, các tia cực tím có thể thiêu đốt các sinh vật trên Trái Đất, khiến chúng không thể tồn tại được.
Thực tế đã chứng minh, sự quang hợp của cây xanh chính là cơ sở để các sinh vật tồn tại và phát triển trên thế giới này.
2. Mối quan hệ giữa cây xanh và Mặt Trăng
Mặt Trăng là vệ tinh của Trái Đất và có một thứ năng lượng thần kỳ. Tổ tiên của chúng ta xưa kia đã dựa vào chu kỳ của Mặt Trăng để làm việc và sinh sống. Vòng quay của Mặt Trăng cũng có những ảnh hưởng nhất định tới sự sinh trưởng của cây cối, ảnh hưởng tới trạng thái tình cảm cũng như sức sản xuất của con người.
Dựa vào sự quan sát và ghi chép tỉ mỉ của ông cha ta từ xưa đến nay, tổ tiên ta đã rút ra một số những quy luật và điều đặc biệt sau quay Mặt Trăng.
2.1. Chu kỳ thời tiết theo Lịch Âm chi phối hoạt động trồng trọt
Mặt trăng có thể ảnh hưởng tới tỷ lệ nảy mầm, ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển, đơm hoa kết trái của cây. Vì thế các hoạt động trồng trọt của người dân cũng phụ thuộc nhiều vào tình trạng của Mặt Trăng. Các hoạt động này được tiến hành trên cơ sở 24 tiết khí trong năm.
Vào thời điểm Đại hàn (từ ngày 20 hay 21 tháng 1 tới ngày 4 hay 5 tháng 2), cho dù tiết trời vô cùng giá lạnh, thâm chí băng tuyết bao phủ, song đó cũng là lúc mùa xuân sắp đến, lúc này một số cây bắt đầu đâm chồi nảy lộc. Nông dân trồng hoa cũng bắt đầu ươm giống hoa màu.
Tiết Xuân phân (từ 21 tháng 3 và kết thúc vào khoảng ngày 4 hay 5 tháng 4) là khi người dân đua nhau gieo mầm ươm hạt.
Tới tiết Cốc vũ (từ khoảng ngày 19 hay 20 tháng 4 và kết thúc vào khoảng ngày 5 hay 6 tháng 5) thì người ta lại đua nhau đốn cành, tỉa cây.
Tất cả những thời điểm trên lý giải vì sao Mặt Trăng có ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của con người.
2.2. Ảnh hưởng của trăng khuyết và trăng tròn
Mặt Trăng luôn có sức hút nhất định với Trái Đất, chính Mặt Trăng đã làm nên hiện tượng thủy triều ở biển. Tương tự, sự tròn khuyết của Mặt Trăng cũng gây nên những ảnh hưởng nhất định tới con người cũng như hoạt động sản xuất của con người.
Giữa hoa và trăng có một mối quan hệ rất đặc biệt. Người xưa thường nói: “Trăng sáng hoa càng đẹp”. Rất nhiều loài hoa có phản ứng đặc biệt trước trăng. Ví dụ hoa phấn (hoa bốn giờ) thường trở nên lung linh, tươi đẹp hơn dưới ánh trăng, nhưng dưới ánh sáng Mặt Trời, hoa phấn co lại, không còn tươi đẹp như trước nữa; dưới trăng, hoa đỗ quyên cũng trở nên đẹp hơn bội phần,…
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, một số loài hoa phải gieo trồng theo lịch trăng tròn, có như vậy việc trồng cây mới mang lại hiệu quả. Chính vì thế người ta thường trồng hoa Ngọc Lan vài ngày trước thời điểm trăng tròn. Ngược lại, nếu trồng hoa Nữ Trinh Tử vài ngày sau trăng lưỡi liềm cây sẽ tươi tốt hơn. Tương tự, vài ngày trước khi trăng tròn thì nên cắt tỉa hoa Hồng,…
Ngay trước ngày trăng lưỡi liềm hoặc trăng tròn, hoa quả thường chín rộ, đây cũng là thời điểm trái cây có nhiều nước và chất dinh dưỡng nhất, mùi hương thơm nhất. Theo kinh nghiệm, nên thu hoạch các loại rau quả ngay sau ngày trăng tròn. Nấm và khoai tây thường thơm nhất vào thời gian trăng tròn.
Khi trăng lưỡi liềm ở vị trí sát với sao Cự giải và sao Thiên yết là thời điểm cây cỏ phát triển nhanh nhất. Nếu trăng khuyết ở vị trí nêu trên mà trời âm u nhiều mây, các loại cỏ dại sẽ mọc um tùm.
Cây cối phát triển tốt nhất vào thời điểm trăng tròn và trăng hơi khuyết, bởi vì vào thời điểm này, đất hấp thụ nước tốt nhất. Vào thời điểm trăng mới mọc, các loại cây phát triển chậm hơn, nhưng đây cũng là lúc thích hợp để trồng các loại cây trong nhà và cây cảnh ở hành lang.
Khi trăng khuyết, đặc biệt khi trăng ở vị trí của sao Thiên yết chính là thời điểm tốt nhất để nhổ cỏ. Đây cũng là thời điểm thích hợp để cắt tỉa cành cây, bởi vì lúc này lượng nước trong cây giảm đi, các cây bị bệnh có thể dễ dàng phục hồi được trạng thái bình thường. Tương tự, chúng ta nên đào hố trồng và bón phân cho cây vào thời điểm trăng khuyết.
Buổi sáng khi sương đã tan là thời điểm tốt nhất để hái các loại cây thuốc, vì cây thuốc hái vào thời gian này dễ làm khô, ít độc tố, được lực mạnh và bền.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, một vầng trăng chiếu xuống Trái Đất 0,25 lux (đơn vị đo độ rọi của ánh sáng), tương đương với độ sáng của bóng đèn 40W chiếu sáng cách 15m. Độ sáng này của ánh trăng rất thích hợp với hoa, làm cho hoa thêm tươi đẹp và thơm hơn bội phần.
Ánh trăng có mối quan hệ đặc biệt với các loài hoa vùng nhiệt đới. Hoa Quỳnh – một loài hoa được mệnh danh là nữ hoàng đêm của sa mạc thường nở vào đêm hè. Lúc này ánh trăng sáng soi tỏ, càng làm cho hoa thêm trắng sáng và lung linh.
Các loài hoa và cây cỏ rất nhạy cảm trước ánh trăng, điều đó đã được xem như một chân lý. Cây cỏ thường trở nên đẹp hơn trong đêm trăng. Trăng tròn, khuyết theo chu kỳ. Thời kỳ sinh trưởng của cây cũng thay đổi theo chu kỳ ấy. Trăng trở thành chiếc đồng hồ sinh học, giúp điều chỉnh thời gian đơm hoa kết trái của cây. Trăng tròn thì hoa nở càng đẹp, trăng khuyết thì khó nở hoa.